ارتباط اخلاق و سیاست در ارا و اندیشه های رهبری جمهوری اسلامی ایران

پژوهش حاضر با عنوان ارتباط اخلاق و سیاست در آراء و اندیشه های رهبری جمهوری اسلامی ایران را با ذکر مفاهیم و مباحث کلی تحقیق شروع نمودیم؛ سوال اصلی پیرامون همین عنوان بوده و در جواب آن فرضیه ای را مطرح کردیم ، که بر اساس آن نشان دادیم رهبری در نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب (سال1357) تاکنون ، معتقد به آموزه یگانگی اخلاق و سیاست بوده است ؛ چرا که سیاست در نظام اندیشه رهبران جمهوری اسلامی ایران ، چیزی جز امتداد اخلاق و تحقق آرمانها و اهداف دینی نیست . برای سنجش فرضیه ، ابتدا سوال فرعی بر اساس دیدگاه اسلام در مورد ارتباط اخلاق با سیاست را طرح نموده و در جواب آن این فرضیه را بیان داشتیم که : سیاست در اسلام بر پایه فضائل و مکارم اخلاق و ارزش های اسلامی و انسانی استوار است . در واقع حکومت و سیاست در اسلام ، حاملان اخلاق و متعهد به آن هستند. برای سنجش فرضیه فرعی آن را در بخش دوم مورد بررسی قرار دادیم . ابتدا تعاریفی از مفاهیم بحث بیان شد و سپس مهم ترین آموزه ها در باب رابطه اخلاق و سیاست را در 4 سطح تحلیل نمودیم و نشان دادیم که در اندیشه سیاسی اسلام، اخلاق و سیاست هر دو در پی تأمین سعادت انسانند و نمی توانند ناقض یکدیگر باشند. از جمله وظایف سیاست ، پرورش معنوی شهروندان ، اجتماعی ساختن آنان ، تعلیم دیگر خواهی و رعایت حقوق دیگران است و این چیزی نیست جز قواعد اخلاقی. در ادامه اخلاق و سیاست را از منظر بعضی از اندیشمندان اسلامی همانند فارابی ، ابن سینا ، غزالی ،خواجه نصیرالدین طوسی و نهایتاً امام خمینی مورد بحث قرار دادیم و نهایتاً ارتباط اخلاق و سیاست در اندیشه سیاسی شیعه مبحث پایانی بخش دوم می باشد که بطور خاص اندیشه امام اول شیعیان حضرت علی (ع) در این زمینه مورد کنکاش قرار گرفت. دربخش سوم به ارتباط اخلاق و سیاست در آراء و اندیشه های امام خمینی پرداختیم و نشان دادیم که ایشان با عنایت به جامعیت اسلام ، معنای سیاست و جایگاه قدرت دراسلام ، سیاست لازمه تحقق اسلام و یگانگی اخلاق و سیاست در اسلام ؛ معتقد به آموزه یگانگی اخلاق و سیاست در عرصه نظر و عمل می باشند. بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بر سیاسی بودن اخلاق اسلامی واحکام آن تاکید دارد و معتقد است که « اسلام ، احکام اخلاقی اش هم سیاسی است.» در ادامه این بخش بعضی از ارکان اخلاقی سیاست از منظر امام خمینی مورد بحث قرار گرفت و نشان دادیم که ایشان خود نمونه و اسوه عملی یگانگی اخلاق و سیاست می باشند. دربخش چهارم نیز ارتباط اخلاق و سیاست در آراء و اندیشه های حضرت آیت ا... خامنه ای را مورد بررسی قرار دادیم و نشان دادیم که ایشان نیز همانند سلف صالح خویش، معتقد به آموزه یگانگی اخلاق و سیاست می باشند و از همان سیره و روش در عرصه سیاست بهره می برند که امام خمینی (ره) آن را الگوی خویش قرار داده بودند . در حقیقت با بررسی شیوه رهبری این دو، یگانگی خط حرکتی را مشاهده می کنیم که مبین اعتقاد راسخ و عمیق به اصول سیاسی اسلام می باشد. در ابتدای این بخش جلوه هایی از شخصیت اخلاقی و سیاسی مقام معظم رهبری را مورد بحث و بررسی قرار دادیم . در ادامه سیاست اخلاقی را از منظر حضرت آیت اله خامنه ای بررسی نمودیم . حضرت آیت اله خامنه ای یکی از کارکردهای اصلی نظام و حکومت اسلامی را افزایش معنویت و خودسازی در میان مردم و هدایت معنوی آنها و هدایت اخلاقی جامعه می داند که در فرمایشات ایشان مکرر دیده می شود. در قسمت پایانی این بخش ، همانند بخش سوم بعضی از ارکان اخلاقی سیاست را از دیدگاه رهبر معظم انقلاب را با پرداختن به آراء و اندیشه های ایشان از خاطر عزیزان گذرانیم .